Thông tin về thị trường bảo hiểm Đức
Thị trường bảo hiểm Đức có 528 doanh nghiệp, bao gồm 84 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 46 doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe, 200 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và 28 doanh nghiệp tái bảo hiểm. Có 495.388 người hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm, trong đó số lượng lao động làm việc trong các doanh nghiệp bảo hiểm là 291.240 người và số lượng trung gian bảo hiểm (bao gồm đại lý bảo hiểm, môi giới bảo hiểm, tư vấn bảo hiểm) là 204.148 người. Một số doanh nghiệp bảo hiểm lớn tại Đức: Alianz Group, Munchener Risk Group, Talanx AG, Hannover Risk SE, Ergo Group AG, R+V Konzern, Generali Deutschland AG, AXA Konzern AG.
Cơ quan quản lý, giám sát tài chính liên bang
Cơ quan quản lý, giám sát tài chính liên bang (BaFin) là một trong những cơ quan giám sát tài chính lớn nhất ở Châu Âu, chịu trách nhiệm quản lý, giám sát về ngân hàng, dịch vụ tài chính, doanh nghiệp bảo hiểm (ngoại trừ môi giới bảo hiểm), quỹ hưu trí, quỹ đầu tư trong nước và công ty quản lý tài sản. BaFin có 2.602 nhân viên, có trụ sở tại Frankfurt và Bonn. BaFin áp dụng cách tiếp cận quản lý, giám sát trên cơ sở rủi ro dựa trên các tiêu chuẩn giám sát của Châu Âu được công nhận. BaFin thực hiện xây dựng chính sách và giám sát lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm nhằm đảm bảo sự ổn định của thị trường tài chính lớn nhất châu Âu.
Cơ quan quản lý bảo hiểm và hưu trí Châu Âu
Cơ quan quản lý bảo hiểm và hưu trí Châu Âu (EIOPA) là một trong ba cơ quan chịu trách nhiệm giám sát lĩnh vực tài chính ở cấp độ liên minh châu Âu thuộc hệ thống giám sát tài chính châu Âu, bao gồm ba lĩnh vực là ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm. EIOPA là cơ quan tư vấn độc lập cho Ủy ban châu Âu, Nghị viện châu Âu và Hội đồng Liên minh châu Âu, thực hiện quản lý, giám sát về lĩnh vực bảo hiểm và hưu trí tại thị trường chung châu Âu. EIOPA có trụ sở tại Frankfurt. Mục tiêu chính của EIOPA là bảo vệ lợi ích cộng đồng, bảo vệ người tiêu dùng. Trách nhiệm cốt lõi của EIOPA là hỗ trợ sự ổn định của hệ thống tài chính, tính minh bạch của thị trường và các sản phẩm tài chính cũng như bảo vệ người tham gia bảo hiểm và người thụ hưởng bảo hiểm. EIOPA xây dựng và đưa ra dự thảo về tiêu chuẩn kỹ thuật trong lĩnh vực bảo hiểm để trình Nghị viện châu Âu ban hành tiêu chuẩn chung áp dụng cho toàn liên minh châu Âu, ban hành và hướng dẫn việc thực hiện các tiêu chuẩn kỹ thuật tại các quốc gia thuộc liên minh châu Âu.
Phòng Thương mại và Công nghiệp
Phòng Thương mại và Công nghiệp (IHK) là cơ quan quản lý, giám sát đối với các trung gian bảo hiểm, bao gồm môi giới bảo hiểm, đại lý bảo hiểm và tư vấn bảo hiểm. IHK chịu trách nhiệm hỗ trợ và giám sát trực tiếp các trung gian bảo hiểm, bao gồm việc tổ chức thi và cấp giấy phép cho việc thực hiện hoạt động môi giới, đại lý, tư vấn bảo hiểm; ghi nhận và xử lý các vi phạm trong quá trình hoạt động của trung gian bảo hiểm; nhận báo cáo thường kỳ của các trung gian bảo hiểm.
Các hoạt động phụ trợ bảo hiểm tại Đức
Tại Đức nói riêng và châu Âu nói chung, các dịch vụ phụ trợ bảo hiểm không được quy định cụ thể tại các văn bản luật, tuy nhiên các dịch vụ này đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của thị trường bảo hiểm. Cơ quan quản lý bảo hiểm không thực hiện cấp phép đối với các chủ thể thực hiện những hoạt động này. Tuy nhiên đưa ra các yêu cầu cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn đối với những hoạt động phụ trợ bảo hiểm, việc sử dụng dịch vụ thuê ngoài của doanh nghiệp bảo hiểm để đảm bảo quản lý thị trường bảo hiểm một cách thống nhất. Các chủ thể đáp ứng điều kiện bao gồm các doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm và tất cả các tổ chức khác đều có thể cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.
Tại Đức và châu Âu không giới hạn về nội dung các dịch vụ phụ trợ bảo hiểm cung cấp cho thị trường bảo hiểm và không giới hạn đối tượng khách hàng sử dụng dịch vụ phụ trợ bảo hiểm, theo đó bao gồm cả doanh nghiệp bảo hiểm và các tổ chức, cá nhân khác có nhu cầu tham gia bảo hiểm và có nhu cầu sử dụng dịch vụ phụ trợ bảo hiểm. Các dịch vụ phụ trợ bảo hiểm được thực hiện theo thỏa thuận giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên thứ ba cung cấp dịch vụ, trong đó quy định rõ doanh nghiệp bảo hiểm phải chịu trách nhiệm về việc sử dụng các dịch vụ phụ trợ bảo hiểm trong quá trình kinh doanh bảo hiểm.
Không có quy định pháp lý về việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho việc cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm, tuy nhiên nội dung này thường được thỏa thuận trong hợp đồng cung cấp dịch phụ trợ bảo hiểm với mức trách nhiệm tối thiểu là 500.000 euro cho mỗi rủi ro và tổng cộng 1 triệu euro mỗi năm.
Không có quy định pháp lý về nội dung đào tạo và thi, cấp chứng chỉ về phụ trợ bảo hiểm, tuy nhiên tại các thỏa thuận về cung cấp dịch vụ đều quy định rõ tiêu chuẩn của người trực tiếp thực hiện hoạt động phụ trơ bảo hiểm và các tiêu chuẩn kỹ thuật đặt ra đối với dịch vụ phụ trợ bảo hiểm đó.
Hoạt động môi giới bảo hiểm và Hiệp hội môi giới bảo hiểm
Môi giới bảo hiểm tại Đức chịu sự quản lý, giám sát trực tiếp của Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức (IHK) và có tổ chức xã hội - nghề nghiệp là Hiệp hội môi giới bảo hiểm Đức (BDVM).
Môi giới bảo hiểm tại Đức ngoài chức năng chính là thực hiện hoạt động môi giới bảo hiểm thì pháp luật không hạn chế việc cung cấp các dịch vụ phụ trợ bảo hiểm nếu đáp ứng đủ điều kiện và không phát sinh xung đột lợi ích. Môi giới bảo hiểm chủ yếu cung cấp các dịch vụ như: tư vấn bảo hiểm, đánh giá rủi ro bảo hiểm và hỗ trợ giải quyết bồi thường bảo hiểm. Môi giới bảo hiểm tại Đức phải đáp ứng các điều kiện về cấp phép, khả năng tài chính, việc tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp.
Về tổ chức xã hội - nghề nghiệp cho hoạt động trung gian bảo hiểm, Đức có Hiệp hội môi giới bảo hiểm và Hiệp hội đại lý bảo hiểm. Hiệp hội môi giới bảo hiểm có nhiệm vụ chính là thúc đẩy hoạt động của các doanh nghiệp môi giới bảo hiểm; thực hiện các hoạt động quan hệ công chúng; xem xét chứng chỉ của các thành viên; đưa ra và duy trì quy tắc đạo đức nghề nghiệp và quy tắc ứng xử; giúp đỡ các công ty môi giới bảo hiểm mới thành lập đăng ký tham gia hiệp hội môi giới bảo hiểm; chuẩn bị các quy trình và giấy tờ trong việc đăng ký thủ tục kinh doanh; là đại diện thống nhất của lĩnh vực môi giới bảo hiểm trong quan hệ với cơ quan quản lý nhà nước, tăng cường hiệu quả hỗ trợ và tham gia cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng chính sách, chế độ về bảo hiểm, môi giới bảo hiểm.